Mở rộng cửa khẩu và thúc đẩy xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Trung Quốc

Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã và đang là một trong những thị trường xuất khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam. Với dân số đông, nhu cầu tiêu dùng lớn và khoảng cách địa lý gần, Trung Quốc là thị trường đầy tiềm năng đối với các sản phẩm nông sản Việt. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi thế này, việc mở rộng cửa khẩu và nâng cao năng lực xuất khẩu là yếu tố then chốt, giúp nông sản Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường đầy tiềm năng này.

Vai trò của thị trường Trung Quốc đối với nông sản Việt Nam

Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của nông sản Việt Nam, chiếm khoảng 20-25% tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản hàng năm. Các mặt hàng chủ lực bao gồm: thanh long, chuối, xoài, mít, sầu riêng, cao su, gạo, cà phê và thủy sản. Với nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh và xu hướng ưa chuộng sản phẩm nhiệt đới, nông sản Việt đang có lợi thế lớn tại thị trường này.

Tuy nhiên, Trung Quốc đang dần siết chặt kiểm soát nhập khẩu thông qua các chính sách như truy xuất nguồn gốc, kiểm dịch thực vật, tiêu chuẩn đóng gói, và yêu cầu về mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói. Do đó, việc xuất khẩu chính ngạch ngày càng trở nên quan trọng, đòi hỏi hạ tầng logistics, thủ tục thông quan và hệ thống cửa khẩu phải được nâng cấp, mở rộng tương ứng.

Mở rộng cửa khẩu: Giải pháp quan trọng để tăng tốc xuất khẩu

Hiện nay, hoạt động xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc chủ yếu thông qua các cửa khẩu biên giới tại Lạng Sơn (Hữu Nghị, Tân Thanh), Lào Cai (Kim Thành), Quảng Ninh (Móng Cái), Hà Giang (Thanh Thủy) và một số tuyến khác. Tuy nhiên, vào các mùa cao điểm thu hoạch, tình trạng ùn ứ hàng hóa, tắc nghẽn giao thông và quá tải cửa khẩu vẫn thường xuyên xảy ra, ảnh hưởng đến chất lượng nông sản và chi phí logistics.

Những biện pháp mở rộng cửa khẩu đang được triển khai:

1. Nâng cấp hạ tầng cửa khẩu: Chính phủ và địa phương đang đầu tư nâng cấp hạ tầng giao thông, kho bãi, hệ thống kiểm dịch và hệ thống hải quan điện tử tại các cửa khẩu trọng điểm như Tân Thanh, Hữu Nghị, Móng Cái.

2. Mở thêm các cửa khẩu phụ và lối mở: Việc phát triển thêm các lối mở và cửa khẩu phụ giúp giảm tải cho các cửa khẩu chính, rút ngắn thời gian thông quan và tránh ùn tắc. Một số lối mở như Pò Chài, Bình Nghi đang được quy hoạch và đưa vào khai thác.

3. Tăng cường kết nối song phương: Việt Nam và Trung Quốc đã ký kết nhiều văn bản hợp tác về thương mại biên giới, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng và nâng cấp cửa khẩu, thúc đẩy trao đổi hàng hóa qua biên giới.

4. Áp dụng công nghệ và số hóa thủ tục hải quan: Hệ thống hải quan điện tử, truy xuất nguồn gốc, và cấp mã số vùng trồng đang được áp dụng rộng rãi nhằm đảm bảo nông sản Việt đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe của Trung Quốc.

Thúc đẩy xuất khẩu nông sản chính ngạch: Cơ hội và thách thức

Việc mở rộng cửa khẩu là tiền đề quan trọng, nhưng để nâng cao hiệu quả xuất khẩu nông sản, Việt Nam cần chuyển từ hình thức tiểu ngạch sang chính ngạch, nhằm đáp ứng các quy định ngày càng nghiêm ngặt của Trung Quốc.

Những cơ hội lớn:

• Được bảo hộ và kiểm soát chất lượng rõ ràng: Xuất khẩu chính ngạch giúp nông sản Việt được truy xuất nguồn gốc, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nâng cao giá trị thương hiệu.

• Tăng giá trị gia tăng: Sản phẩm qua chế biến, đóng gói theo tiêu chuẩn sẽ được giá tốt hơn và dễ tiếp cận các chuỗi siêu thị lớn tại Trung Quốc.

• Mở rộng thị trường nội địa Trung Quốc: Không chỉ các tỉnh biên giới, nông sản Việt còn có thể vươn đến các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, thông qua hệ thống logistics hiện đại.

Nhưng cũng đầy thách thức:

• Chi phí đầu tư cao: Doanh nghiệp cần đầu tư vào vùng nguyên liệu, nhà máy sơ chế, kho bảo quản lạnh, đăng ký mã số vùng trồng… để đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu.

• Thiếu liên kết sản xuất: Nhiều vùng trồng nhỏ lẻ, manh mún, chưa có quy trình kiểm soát chất lượng đồng bộ, gây khó khăn trong việc cấp mã vùng và duy trì chất lượng.

• Cạnh tranh gay gắt: Không chỉ Việt Nam, nhiều nước Đông Nam Á như Thái Lan, Philippines, Malaysia cũng đang tăng cường xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc.

Giải pháp thúc đẩy xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc

Để tận dụng hiệu quả lợi thế từ việc mở rộng cửa khẩu và thúc đẩy xuất khẩu nông sản chính ngạch, Việt Nam cần đồng bộ các giải pháp sau:

1. Phát triển vùng nguyên liệu tập trung, đảm bảo đủ diện tích, sản lượng và chất lượng để đáp ứng các hợp đồng lớn, ổn định với đối tác Trung Quốc.

2. Đẩy mạnh cấp mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói, giúp sản phẩm được xuất khẩu chính ngạch và truy xuất nguồn gốc minh bạch.

3. Tăng cường đầu tư cho công nghệ sau thu hoạch, bảo quản lạnh, sơ chế, đóng gói nhằm kéo dài thời gian bảo quản và giữ chất lượng sản phẩm.

4. Hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường: Thông qua xúc tiến thương mại, hội chợ, kết nối trực tiếp với các hệ thống phân phối tại Trung Quốc.

5. Phát triển logistics và giao thương điện tử biên mậu: Kết nối các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới giúp mở rộng kênh phân phối và quảng bá sản phẩm.

Mở rộng cửa khẩu và thúc đẩy xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc là hướng đi tất yếu và mang tính chiến lược của Việt Nam. Việc cải thiện hạ tầng cửa khẩu, hiện đại hóa thủ tục hải quan, kết hợp với nâng cao chất lượng sản phẩm và đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch sẽ là chìa khóa để nông sản Việt chinh phục bền vững thị trường tỷ dân này. Đây không chỉ là cơ hội lớn, mà còn là bước tiến quan trọng trong hành trình đưa nông sản Việt vươn xa, khẳng định vị thế trên bản đồ nông nghiệp thế giới.

Xem thêm:

Vận chuyển thực phẩm khô từ Việt Nam đi Malaysia giá rẻ

Chuyển phát nhanh hàng hóa Algeria từ Hải Dương